بررسی عوامل موثر در تعیین الگوی مصرف فرهنگیان (دبیران مدارس متوسطه شهر مشهد)

آنچه در این تحقیق ما به دنبال درک و یافتن آن بودیم، عوامل موثر بر الگوی مصرف فرهنگیان بود. بدین منظور ابتدا الگوی مصرف فرهنگیان را تعریف نمودیم: هنجارهای درونی شده مصرف بوسیله فرهنگیان، که در اینجا دبیران مقطع متوسطه آموزش و پرورش می باشند، الگوی مصرف آنها را شکل می دهد، بدین منظور ما ابتدا هنجارهای درونی شدهء مصرف فرهنگیان و سپس کانالهای مختلفی که این هنجارها را به دبیران منتقل می سازند را مورد بررسی قرار دادیم و علاوه بر آن به خود دبیران به عنوان بازیگران اجتماعی، که نقش اصلی را در تصمیم گیری برای انتخاب نوع رفتار مصرفی (الگوی رفتار و انتخاب آن) بر عهده دارند نیز توجه کرده ایم. بنابراین ابتدا سعی کردیم سه دسته از عوامل را به صورتی انتزاعی از یکدیگر مجزا نمائیم: -1 عوامل مربوط به فرد -2 عوامل اقتصادی -3 اوضاع و شرایط محیط اجتماعی و سپس به کمک نظریه های مختلفی که درباره این سه دسته از عوامل و تاثیر آنها بر رفتار فرد بیان شده بود، عوامل موثر بر رفتار مصرفی دبیران را پیدا کنیم. بدین منظور از نظریه های اقتصادی، روان شناسی و جامعه شناسی سود بردیم. مهمترین نظریه های مورد استفاده ما، نظریه تضادشناختی (ناهماهنگی شناختی) تئوری میدانی کرت لوین در روان شناسی، نظریه مطلوبیت نهائی (مکتب روانی) در اقتصاد و نظریه های پیربوردیو و ژان بودریلارد در جامعه شناسی بود. از میان کلیه عواملی که در مبحث تئوری بیان شد مشخص شد که، میانگین سن و سواد خانواده، سن و تحصیلات همسر، اهمیت دبیران به استانداردهای عمومی تعلیم و تربیت ، رضایت شغلی، تاهل، تعداد افراد خانواده، محافظه کاری، ارزشهای طبقه بالای جامعه، اشتغال زنان و جنسیت (زن یا مرد بودن) در تعیین نوع الگوی مصرف فرهنگیان (دبیران مدارس متوسطه شهر مشهد) تاثیر مستقیمی دارند. علاوه بر آن، کل درآمد خانواده، گرایش نسبت به طبقه متوسط و همچنین قضاوتی که فرد درباره خود می کند (خویشتن پنداری) در تعیین الگوی مصرف دبیران دخالت دارد (تصویر 6-68). نیتجه مهمی که از این تحقیق گرفته شد این است که دبیران مدارس متوسطه اکثرا برای خویش پایگاه نسبتا بالایی در جامعه جستجو می کنند. آنها از یک سو خود را متعلق به طبقه متوسط می دانند و از سوی دیگر گرایش زیادی به ارزشهای طبقه بالای جامعه از خود نشان می دهند. مهمترین الگوهای مصرفی که دبیران مدارس متوسطه در آموزش و پرورش شهر مشهد دارا می باشند.